Dziecko z zaburzeniami integracji sensorycznej często mierzy się z trudnościami, które są dla otoczenia niewidoczne, ale bardzo realne. Hałas, dotyk, ruch, zmiany w otoczeniu czy presja społeczna mogą prowadzić do przeciążenia układu nerwowego, a w konsekwencji do rozdrażnienia, unikania aktywności lub wycofania. Jak pomóc dziecku lepiej funkcjonować? Czy można wspierać terapię SI również poza salą terapeutyczną? Odpowiedź brzmi: tak – i to na wiele sposobów.
Czym właściwie są zaburzenia SI i jak wpływają na codzienne funkcjonowanie dziecka?
Zaburzenia SI (integracji sensorycznej) to trudności w odbieraniu, przetwarzaniu i organizowaniu bodźców zmysłowych. Mózg dziecka nie reaguje adekwatnie na to, co czuje, widzi, słyszy czy doświadcza poprzez ruch – przez co może być nadmiernie wrażliwe (np. unika przytulania, denerwuje się przy głośnych dźwiękach), podreaktywne (mało reaguje na bodźce), lub szuka silnych doznań (ciągle się rusza, dotyka, hałasuje). Takie dziecko nie jest „niegrzeczne” – ono po prostu inaczej odbiera świat.
Jeśli Twoje dziecko ma postawioną diagnozę lub jesteś w trakcie poszukiwań specjalisty, warto rozważyć terapię integracji sensorycznej w ramach Warszawa SI – wiele ośrodków w stolicy oferuje profesjonalne wsparcie oraz indywidualnie dobrane programy zajęć.
Jak wspierać dziecko z zaburzeniami SI w domu?
Dom to miejsce, w którym dziecko spędza najwięcej czasu – to właśnie tam możemy stworzyć warunki sprzyjające jego rozwojowi i wyciszeniu. Wspieranie SI w domu nie musi oznaczać specjalistycznych narzędzi – wystarczy uważność, cierpliwość i kilka prostych nawyków.
🔹 Stwórz bezpieczną przestrzeń sensoryczną – koc, huśtawka pokojowa, poduszki, piłki do siedzenia, tunele materiałowe czy ścieżki sensoryczne. Pozwól dziecku eksplorować różne faktury, ruchy, naciski.
🔹 Wprowadzaj rutynę i przewidywalność – dzieci z zaburzeniami SI lepiej funkcjonują, gdy ich dzień ma jasno określoną strukturę. Stałe pory posiłków, zabawy, snu pomagają im czuć się bezpiecznie.
🔹 Zadbaj o odpowiednie bodźce – nie za dużo, nie za mało. Dla jednych dzieci pomocne będą masaże, szczotkowanie ciała, ćwiczenia głębokiego nacisku. Dla innych – spokojna muzyka, kołderki obciążeniowe lub aktywność fizyczna.
🔹 Zamieniaj zabawę w terapię – turlanie, skakanie, wspinanie się, dmuchanie baniek, ugniatanie plasteliny czy zabawa w piasku kinetycznym – to wszystko wspiera rozwój sensoryczny, nie obciążając dziecka psychicznie.
Jak wspierać dziecko z SI w szkole lub przedszkolu?
Dziecko z zaburzeniami integracji sensorycznej często doświadcza w środowisku szkolnym lub przedszkolnym bodźców, które dla innych są neutralne, a dla niego stanowią źródło stresu, rozdrażnienia lub przeciążenia. Hałas na korytarzu, światło jarzeniówek, zapachy w stołówce, nagłe dźwięki dzwonka czy tłum podczas przerwy mogą działać destabilizująco na układ nerwowy dziecka, które nie potrafi jeszcze właściwie regulować swoich reakcji. Dla nauczyciela i opiekuna to ogromne wyzwanie, ponieważ trudności sensoryczne mogą objawiać się w zachowaniach często interpretowanych jako „niegrzeczne” – np. impulsywność, unikanie zadań, wybuchy złości, izolowanie się, nadmierne pobudzenie lub wręcz przeciwnie – wycofanie.
Aby skutecznie wspierać dziecko z SI w przestrzeni edukacyjnej, kluczowa jest świadomość i współpraca dorosłych. Pierwszym krokiem jest nawiązanie kontaktu z terapeutą prowadzącym dziecko – np. w ramach terapii SI Warszawa – i omówienie jego potrzeb oraz zalecanych strategii wsparcia. Następnie warto wspólnie z nauczycielami i wychowawcami opracować prosty plan postępowania, który pomoże dziecku funkcjonować w grupie i realizować zadania edukacyjne w sposób dostosowany do jego możliwości.
Ważne, aby zapewnić dziecku możliwość reagowania na przeciążenia sensoryczne – czyli np. pozwolić mu wyjść z sali, odpocząć w cichym miejscu, skorzystać z krótkiej przerwy ruchowej, usiąść dalej od źródła hałasu czy wymienić krzesło na piłkę terapeutyczną. Tego rodzaju drobne modyfikacje nie wymagają dużego wysiłku, a mogą znacząco poprawić komfort dziecka i zapobiec narastaniu napięcia. Pomocne jest również upraszczanie komunikatów, stosowanie jasnych zasad i rutyn oraz pozytywne wzmacnianie – dzieci z SI potrzebują częstych informacji zwrotnych, że radzą sobie dobrze, nawet jeśli tempo ich działania jest inne niż u rówieśników.
Nie bez znaczenia jest również postawa rówieśników. Jeśli środowisko klasowe lub przedszkolne jest empatyczne, akceptujące i rozumiejące różnorodność, dziecko z SI ma szansę poczuć się częścią grupy i nawiązać relacje społeczne bez lęku przed odrzuceniem. Warto, by nauczyciele edukowali dzieci na temat różnic rozwojowych, uwrażliwiali je na potrzeby innych i wspierali zachowania prospołeczne.
Wspieranie dziecka z SI w placówce edukacyjnej to proces, który wymaga współpracy między rodzicem, terapeutą, nauczycielem i – jeśli to możliwe – specjalistą ds. pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Dzięki wspólnemu działaniu i elastycznemu podejściu możliwe jest stworzenie warunków, w których dziecko z trudnościami sensorycznymi może uczyć się, rozwijać i czuć się bezpiecznie. W wielu przypadkach odpowiednie dostosowania w przedszkolu czy szkole – w połączeniu z terapią SI prowadzoną w specjalistycznych ośrodkach, takich jak te funkcjonujące w ramach Warszawa SI – znacząco poprawiają codzienne funkcjonowanie dziecka i pozwalają mu w pełni wykorzystać swój potencjał.
Czy terapia SI wystarczy, by dziecko funkcjonowało lepiej?
Terapia integracji sensorycznej jest niezwykle pomocna, ale kluczem do sukcesu jest wsparcie dziecka w każdej przestrzeni jego życia – w domu, w przedszkolu, w szkole i w relacjach społecznych. Najlepsze efekty osiąga się wtedy, gdy rodzice, nauczyciele i terapeuci współpracują, mając wspólny cel: komfort, rozwój i lepsze funkcjonowanie dziecka.
Jeśli szukasz miejsca, w którym możliwa jest diagnoza i terapia SI, warto rozważyć placówki działające w ramach Warszawa SI – ich doświadczenie, zaplecze i indywidualne podejście do każdego dziecka to ogromna wartość.
Wsparcie dziecka z zaburzeniami SI nie wymaga rewolucji – wymaga zrozumienia, uważności i konsekwentnego działania. To, co dla innych jest oczywiste – ubranie się, koncentracja, współpraca – dla dziecka z SI może być prawdziwym wyzwaniem. Dzięki odpowiedniemu wsparciu w domu i w szkole, a także terapii SI prowadzonej przez specjalistów, dziecko może lepiej radzić sobie z codziennymi trudnościami i zyskać przestrzeń do harmonijnego rozwoju.
Jeśli szukasz fachowej pomocy – skontaktuj się z ośrodkiem oferującym diagnozę i terapię integracji sensorycznej w Warszawie. To pierwszy krok do realnej zmiany.